Umowa o zakazie konkurencji po ustaniu zatrudnienia

Umowa o zakazie konkurencji po zakończeniu stosunku pracy ma na celu przede wszystkim ochronę interesów pracodawcy. W związku z tym pracodawca posiada szereg uprawnień dotyczących możliwości jednostronnego określenia zakresu obowiązywania umowy. Przykładowo, pracodawca samodzielnie definiuje pojęcie działalności konkurencyjnej oraz podejmuje decyzje dotyczące ustania przyczyn uzasadniających zakaz konkurencji. Dobry wzór umowy o zakazie konkurencji zabezpieczy biznes pracodawcy w przyszłości.

Stroną umowy o zakazie konkurencji po zakończeniu stosunku pracy mogą być pracownicy, którzy mają dostęp do szczególnie ważnych informacji, których ujawnienie mogłoby szkodzić pracodawcy (przy czym przesłanki te muszą być spełnione jednocześnie).

Określenie katalogu informacji uznawanych za szczególnie ważne pozostaje w gestii pracodawcy.

Co zawiera umowa o zakazie konkurencji?

Klauzula konkurencyjna obligatoryjnie obejmuje następujące elementy:

• zobowiązanie pracownika, który dysponuje szczególnie ważnymi informacjami, do powstrzymania się od prowadzenia działalności konkurencyjnej;
• zobowiązanie pracodawcy do wypłaty odszkodowania.

Treść umowy w zakresie wypłaty wynagrodzenia powinna określać jego wysokość, sposób wypłaty (jednorazowo lub w ratach) oraz termin płatności. Odszkodowanie nie może być niższe niż 25% wynagrodzenia otrzymanego przez pracownika przed zakończeniem stosunku pracy, przez okres odpowiadający okresowi obowiązywania zakazu konkurencji (zgodnie z art. 1012 § 3 Kodeksu pracy). Wartość odszkodowania jest obliczana na podstawie umówionego wynagrodzenia między stronami, a nie rzeczywistych kwot wypłaconych pracownikowi. Jeśli w klauzuli konkurencyjnej nie określono wysokości odszkodowania lub zawarto ją jako „nieodpłatną”, to odszkodowanie przysługuje pracownikowi zgodnie z ustawową minimalną stawką, wynoszącą co najmniej 25% wynagrodzenia otrzymanego przez pracownika przed zakończeniem stosunku pracy, przez okres obowiązywania zakazu konkurencji. Na przykład, jeśli umowa zakazu konkurencji obowiązuje przez 2 lata, odszkodowanie nie może być niższe niż 25% wynagrodzenia (brutto), jakie pracownik otrzymał w ciągu ostatnich 2 lat pracy. Zazwyczaj odszkodowanie jest wypłacane jednorazowo, choć dopuszcza się także wypłatę w miesięcznych ratach.

Umowa o zakazie konkurencji po zakończeniu zatrudnienia zaczyna obowiązywać od momentu zakończenia stosunku pracy. Zwykle termin zakończenia obowiązywania klauzuli konkurencyjnej jest określony przez konkretną datę, a brak takiego postanowienia powoduje nieważność całej umowy.

Jakie konsekwencje wynikają z naruszenia zapisów umowy?

Pracodawca, który ponosi szkodę z powodu naruszenia przez pracownika zakazu konkurencji, ma prawo domagać się od niego wyrównania tego uszczerbku zgodnie z przepisami Kodeksu pracy. Ponadto pracodawcy przysługuje roszczenie o naprawienie szkody zgodnie z art. 471 Kodeksu cywilnego oraz żądanie zaprzestania dalszych naruszeń zgodnie z art. 353 Kodeksu cywilnego.

Jeśli pracodawca nie spełnia obowiązku wypłaty odszkodowania, pracownik ma prawo zwrócić się do sądu pracy o zapłatę należności w pełnej wysokości. Przed upływem terminu ustalonego przez strony, zakaz konkurencji przestaje obowiązywać automatycznie, jeśli pracodawca nie wypłaca odszkodowania (zgodnie z art. 1012 § 2 Kodeksu pracy). W przypadku wypłaty odszkodowania w ratach i opóźnień ze strony pracodawcy, pracownik powinien ustalić dodatkowy termin. Po jego upływie ma prawo odstąpić od umowy.

Odstąpienie od umowy

Klauzula konkurencyjna nie zawiera możliwości jednostronnego odstąpienia od umowy przez żadną ze stron. Jednakże umowę taką można zakończyć za zgodą obu stron, czyli za porozumieniem stron. Zakaz konkurencji automatycznie wygasa również w przypadku ustania przyczyn, które uzasadniają taki zakaz. Na przykład, jeśli informacja objęta zakazem przestaje być szczególnie istotna dla pracodawcy i staje się powszechnie dostępna. Ocenę tego, czy informacja utraciła swoje znaczenie dla pracodawcy, podejmuje pracodawca. Zwolnienie z zakazu konkurencji w takiej sytuacji dokonuje się na podstawie pisemnego oświadczenia woli pracodawcy. Decyzja pracodawcy nie wymaga zgody byłego pracownika.

Zgodnie z postanowieniem art. 1012 § 2 Kodeksu pracy, brak wypłaty odszkodowania oraz ustanie przyczyn uzasadniających zakaz konkurencji powoduje zakończenie obowiązywania jedynie zakazu konkurencji, czyli zobowiązania, które pracownik podjął na siebie w ramach umowy o zakazie konkurencji po zakończeniu zatrudnienia. To oznacza, że pracownik zachowuje prawo nie tylko do odszkodowania, które już otrzymał, ale także do niewypłaconej dotychczas jego części. Ustanie obowiązywania zakazu konkurencji, zgodnie z art. 1012 § 2 Kodeksu pracy, odnosi się wyłącznie do zobowiązania pracownika w umowie o zakazie konkurencji po zakończeniu stosunku pracy. Nie odnosi się natomiast do obowiązku pracodawcy w zakresie wypłaty odszkodowania.

Wzór umowy o zakazie konkurencji po ustaniu zatrudnienia

W dzisiejszym wpisie na blogu omówiliśmy kluczowe kwestie dotyczące umowy o zakazie konkurencji. To zagadnienie jest istotne zarówno dla pracodawców, jak i pracowników. Reguluje ono warunki związane z konkurencją po zakończeniu stosunku pracy.

Przypomnijmy, że umowa o zakazie konkurencji służy ochronie interesów pracodawcy, zwłaszcza jeśli pracownik ma dostęp do ważnych informacji firmowych. Umowa ta określa zakres zakazu konkurencji, wysokość ewentualnego odszkodowania oraz terminy płatności. Ważne jest, aby wszystkie te klauzule były jasne i zrozumiałe dla obu stron umowy.

Jeśli jesteś pracodawcą i potrzebujesz wzoru umowy o zakazie konkurencji, skorzystaj z naszego wzoru dostępnego tutaj. Link do wzoru umowy o zakazie konkurencji jest również dostępny na końcu tego wpisu. Pamiętaj jednak, że warto skonsultować się z prawnikiem lub specjalistą ds. zatrudnienia. Odpowiednio przygotowana umowa zapewni ochronę obu stronom i uniknie nieporozumień w przyszłości.

Warto również pamiętać, że zgodnie z obowiązującym prawem, umowa o zakazie konkurencji, aby była ważna, musi być zawarta na piśmie. Dlatego istotne jest, aby dokładnie przemyśleć warunki umowy i upewnić się, że są one zgodne z obowiązującymi przepisami.

Odpowiednie zrozumienie zasady działania umowy o zakazie konkurencji, można uniknąć potencjalnych sporów i zagwarantować ochronę interesów obu stron. Oczywiście, każda umowa jest unikatowa i zależy od konkretnej sytuacji. Dlatego zawsze warto skonsultować się z profesjonalistą, aby dopasować ją do swoich potrzeb i okoliczności.